Konkurencja na rynku pracy, obniżenie płac i wyraźny spadek poziomu życia robotników przemysłowych. Takie nierówności społeczne już na początku XIX wieku zaczęli dostrzegać filozofowie, ekonomiści, a nawet sami przemysłowcy, którzy winą za ten stan rzeczy zaczęli obarczać liberalizm, a przede wszystkim lansowaną przez niego postawę indywidualistyczną.
Socjalizm
proponował w zamian niesprawiedliwego społeczeństwa
kapitalistycznego, świadomie zorganizowaną wspólnotę, w której
każda jednostka zajmie należne jej miejsce, a o pozycji społecznej
nie będzie decydowała własność prywatna, jednak talent oraz
ilość wykonanej pracy. U podstaw idei socjalizmu leżała jego
istota - uwspólnotowienie wszystkich środków produkcji tak, aby
służyły wszystkim w jednakowym stopniu. Po raz pierwszy
określeniesocjalizm pojawiło się w Anglii w pierwszej połowie
XIX wieku, jako określenie odnoszące się do dążeń w zbudowaniu
ustroju społecznego opartego na zasadzie sprawiedliwości. Za sprawą
obszerności tego nurtu, pojawiły się w jego obrębie różnorakie
ideologie, które nawiązując do idei socjalizmu, przedstawiały
różne pomysły na stworzenie ,,wspólnoty idealnej”. To właśnie
te różne koncepcje dały początek dwóm głównym nurtom:
komunizmowi i socjaldemokracji.
Pierwszą
powstałą koncepcją socjalizmu, odwołującą się w swych ideach
do dzieła Tomasza Morusa pt. "Utopia” z roku 1515, był
socjalizm utopijny, który jako pierwszy podjął rozważania nad
historyczną rolą klasy robotniczej. Za najwybitniejszych
przedstawicieli tego nurtu uznaje się Claude Henri’ego de
Saint-Simona oraz Roberta Owena, którzy wysuwali odważne koncepcję
dotyczące podziału społeczeństwa m.in na ludzi pracy oraz
próżniaków czy tworzenia państw idealnych, nazywanych industriami
bądź falansterami. W industriach władza miała należeć do
naukowców, a w falansterach, organizacja państwa miała być rzeczą
zbędną ze względu na panujących w nich ład i porządek,
wynikający z pozytywnego oddziaływania na przyrodę. W swoich
śmiałych wizjach stworzenia państwa idealnego, Robert Owen,
postanowił wyjechać do Stanów Zjednoczonych i tam założyć gminę
rolniczo-przemysłową, opartą o główne założenia nurtu
socjalizmu utopijnego, który za główną wadę kapitalizmu uznawał
wartość prywatną. Niestety, eksperyment wdrażania w życie
ideologi socjalistycznej, zakończył się fiaskiem, a gmina
zbankrutowała po 4 latach swojej działalności.
Kolejną
koncepcją socjalizmu, była koncepcja dwojga ludzi uznawanych dziś
za ojców współczesnego komunizmu, którzy wspólnymi siłami w
roku 1848 wydali ,,Manifest komunistyczny”. Karol Marks i Fryderyk
Engels, bo o nich mowa, byli radykalnymi zwolennikami materializmu -
poglądu, który zakładał, ze istnieje wyłącznie materia, a
świadomość jest elementem wtórnym. Całkowicie odrzucali oni
koncepcję istnienia Boga, uważając że wszystko można poznać za
pomocą rozumu. Mimo, że Marks nigdy osobiście nie był w fabryce,
wysuwał on odważne poglądy dotyczące zmian w zakresie polityki
oraz uwarunkowań posiadania środków produkcji przez klasę
panującą nad resztą społeczeństwa. Według jego opinii,
koncentracja kapitału w rękach niewielkiej grupy bogatych osób,
prowadzi do likwidacji klasy średniej i tym samym zaostrza walkę
klas, z której w rzeczywistości składa się cała historia
współczesna. Karol Marks dzielił społeczeństwo na kapitalistów,
którzy posiadali środki produkcji oraz proletariat, czyli biednych
robotników, zmuszonych do pracy najemnej. Uważał, że jedynym
wyjściem jest wybuch rewolucji i obalenie kapitalizmu, przez co
zostanie zniesiona własność prywatna a praca stanie się naturalną
potrzebą. Marks wysuwał także pogląd, że socjalizm jest
naturalną potrzebą historyczną, która następuje w wyniku
zaostrzenia walki klas.
Kolejną
koncepcją lansowaną przez socjalistów był rewizjonizm, który
rozwijał się równolegle z marksizmem, jednak nie był on tak
radykalny w swoich założeniach. Reformizm odrzucał teorię walki
klas i rewolucyjnego obalenia kapitalizmu, a skłaniał się ku
wymuszeniu na państwie wprowadzeniu powszechnego prawa wyborczego i
przeprowadzeniu reform socjalistycznych. Pierwszym zwolennikiem
reformizmu był Niemiec Ferdynand Lassalle, głoszący ideę
utworzenia socjalizmu państwowego, która zakładała ponadklasową
organizację całego społeczeństwa. Kolejnym zwolennikiem
rewizjonizmu (rewizja poglądów Karola Marksa) był Eduard Bernstein
- autor ,,Zasad socjalizmu i zadań socjaldemokracji”. Niemiec
zauważa w swojej książce, że systemy kapitalistyczne się
demokratyzują, co prowadzi do załagodzenia walki klas i tym samym
pozwala na przeprowadzenie reform w sposób inny niż rewolucja. To
właśnie rewizjonizm stał się impulsem do powstania jednego z
dwóch głównych nurtów socjalistycznych, a mianowicie
socjaldemokracji.
Socjaldemokracja
jest jednym z nurtów w ideologi socjalistycznej, który uformował
się jako opozycja do radykalnego w swoich założeniach marksizmu.
Socjaldemokracja proponowała łagodniejsze rozwiązania gospodarcze
i polityczne odnoszące się do głoszonego przez socjalistów modelu
państwa. Socjaldemokraci dążyli do odrzucenia idei upaństwowienia
gospodarki oraz uznania pluralizmu światopoglądowego, na który nie
było miejsca w totalitarnym komunizmie. Proponowali oni w zamian
interwencjonizm państwowy jako system kontroli społecznej nad
różnymi formami własności w państwie. Nadal głosili oni jednak
wizję systemu idealnego, będącego ucieleśnianiem państwa
dobrobytu.
Drugim nurtem
socjalistycznym, który okazał się odegrać niezmiernie ważną
rolę, a powstał na bazie pozostałych modeli tej ideologii, był
komunizm, który z początku nie był odróżniany od pozostałych
nurtów, jednak ostatecznie w końcu XIX wieku został finalnie
ukształtowany przez Lenina. Komunizm w przeciwieństwie do
socjaldemokracji, kład ogromny nacisk na rewolucyjne metody
działania, które miały pomóc w zlikwidowaniu podziału
klasowego w społeczeństwie i poskutkować wprowadzeniem
bezklasowego systemu komunistycznego wraz z dyktaturą proletariatu.
Na przestrzeni lat system komunistyczny ewoluował, odchodząc tym
samym od tradycyjnych idei socjalistycznych, totalitaryzował się i
zmieniał. W swojej ostatecznej wersji przedstawił go Józef Stalin,
który w myśl tworzenia doskonałego państwa socjalistycznego
zgładził 43 miliony istnień ludzkich i doprowadził świat na
krawędź wojny nuklearnej.
Socjalizm
od samego początku był ideologią z góry skazaną na porażkę.
Ludzie tworzący podwaliny tego systemu, często nie mieli pojęcia o
podstawowych prawidłach ekonomi czy faktycznej sytuacji robotników
przemysłowych, co skutkowało dość marnym potencjałem socjalizmu
w świecie materialnym. Spowodowało to niemalże całkowite odejście
od podstawowych idei podczas tworzenia się kolejnych nurtów
socjalistycznych. Często odwoływano się także do prawideł
rządzących środowiskiem naturalnym, które niemalże nie miały
żądnego przełożenia na systemy gospodarcze. Wszystkie te czynniki
spowodowały, że faktyczny socjalizm jaki wyobrażali sobie
prekursorzy tego systemu nigdy nie powstał, a na jego szczątkach
powstał totalitarny ustrój komunistyczny, którego podniosłych
haseł Józef Stalin, Nikita Chruszczow i Wojciech Jaruzelski używali
do wycierania swoich zakrwawionych rąk.
Michał
Tak sobie czytam, i czytam i patrzę - o czym ty pier*olisz.
OdpowiedzUsuńNie jeste komunistą ale Ci tylko powiem że gadasz od rzeczy, powtarzasz IPNowską propagandę.
Pozdrawiam
@Anonimowy
OdpowiedzUsuńInstytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu został powołany na mocy ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r.
Do zadań Instytutu należy gromadzenie i zarządzanie dokumentami organów bezpieczeństwa państwa, sporządzonymi od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r., prowadzenie śledztw w sprawie zbrodni nazistowskich i komunistycznych oraz prowadzenie działalności edukacyjnej. Instytut przejmie dokumenty z archiwów m. in. MSWiA, UOP, MON, MS, Archiwum Akt Nowych.
Ustawa o IPN przewiduje udostępnianie dokumentów zgromadzonych w archiwach służb specjalnych PRL osobom, o których organy bezpieczeństwa państwa zbierały informacje na podstawie celowo gromadzonych danych, w tym w sposób tajny.
Co to jest "IPOnowska propaganda" ?
Autor nie pier*oli tylko przybliża wiedzę, główie młodszym internautom.
Zamiast pisać inwektywy, proszę wskazać gdzie w tekście Michała jest kłamstwo.
Obrażanie innych jest ulubionym oreżem różowego salonu.
Krzysiek
@anonimowy - jak ci sie nie podoba to idz na koszerna.pl albo wsi24.pl, moze tamtejsza ideologia bardziej ci podpasuje
OdpowiedzUsuń